หน้าหนังสือทั้งหมด

ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับวิปัสสนา
23
ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับวิปัสสนา
3. ธาตุ 18 คือ สิ่งที่ทรงไว้ซึ่งสภาพของตน มี 18 4. อินทรีย์ 22 คือ ความเป็นใหญ่ มี 22 5. อริยสัจ 4 คือ ความจริงอันประเสริฐ มี 4 6. ปฏิจจสมุปปาท 12 คือ ความประชุมพร้อมด้วยเหตุผล มี 12 ถ้ากล่าวโดยย่อภูม
เนื้อหาดังกล่าวอธิบายหลักวิปัสสนาและการแยกแยะรูปนามในชีวิต เพื่อเห็นความเป็นจริงและการเข้าใจผิดที่เกิดจากการมองเห็นไม่ตรงตามความเป็นจริง การบรรลุวิปัสสนาญาณและการมองเห็นไตรลักษณ์ขอรูปนามและการแบ่งแยกช
ความหมายของตัวตนในระดับปรมัตถสัจจะ
25
ความหมายของตัวตนในระดับปรมัตถสัจจะ
2. ตามความจริงในระดับปรมัตถสัจจะ ซึ่งสามารถตอบได้เป็น 2 ระดับ คือ ระดับที่หนึ่ง ยังตอบในฐานะ “มีตัวเรา” ระดับที่สอง สอง ในฐานะ “ไม่มีแม้แต่ตัวเรา” ระดับที่หนึ่ง เมื่อยังคิดยึดถือว่ามีตัวเรา ในระดับนี้
บทความนี้สำรวจความหมายของตัวตนในระดับปรมัตถสัจจะ ที่แสดงถึงการตอบสนองในสองระดับ คือตัวตนที่มีซึ่งหมายถึงการเกิดและตายที่ไม่มีที่สิ้นสุด โดยขึ้นอยู่กับกรรมที่สะสม และระดับที่ไม่มีตัวตนที่ชี้ให้เห็นว่าต
กิเลส: โรคของใจ
31
กิเลส: โรคของใจ
เพราะถูกเชื้อโรคร้ายต่าง ๆ มาเบียดเบียน ใจของคนเราก็เช่นกันแม้สามารถฝึกฝนพัฒนาให้ เจริญสว่างไสวได้ แต่บางเวลาย่อมมีโอกาสอ่อนแอ เจ็บป่วย เสื่อมโทรม เศร้าหมอง ทุกข์โศก และด้อยคุณภาพ เพราะเชื้อโรคร้ายในใ
กิเลสเป็นเชื้อโรคที่มีผลต่อใจ ทำให้ใจเศร้าหมองและลดประสิทธิภาพในการคิด เมื่อใจมีสุขภาพดีจากธรรมะ จะทำให้ใจปลอดโปร่งและช่วยให้ชีวิตดีขึ้น อาการของกายและจิตมีความเชื่อมโยงกัน ซึ่งส่งผลต่อสุขภาพโดยรวม กิ
อวิชชาและอุปสรรคทางจิต
35
อวิชชาและอุปสรรคทางจิต
5. วิจิกิจฉานิวรณ์ ขัดขวางไว้เพราะความลังเลสงสัย 6. อวิชชานิวรณ์ ขัดขวางไว้เพราะความไม่รู้ 7) อนุสัย คือ กิเลสที่นอนเนื่องอยู่ในขันธสันดานของสัตว์ทั้งหลาย มี 7 อย่าง คือ 1. กามราคานุสัย สันดานที่ชอบใจ
บทความนี้วิเคราะห์ถึงอวิชชาและอุปสรรคทางจิตที่มีผลต่อการเกิดทุกข์ในสัตว์ ทั้งนี้รวมถึงการจำแนกอนุสัยที่นำไปสู่อารมณ์ต่างๆ และการผูกพันของสังโยชน์ที่จะทำให้สัตว์ไม่หลุดพ้นจากวัฏทุกข์ อวิชชาเป็นอุปสรรคส
จําแนกตามในพระอภิธรรม
36
จําแนกตามในพระอภิธรรม
จําแนกตามในพระอภิธรรม คือ 1. กามราคสังโยชน์ ธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้โดยอาการที่ติดอยู่ในกามคุณอารมณ์ 2. ภวราคสังโยชน์ ธรรมชาติที่ผูกสัตว์ไว้โดยอาการที่ติดอยู่ในรูปภพ อรูปภพ หรือ รูปฌาน อรูปฌาน 3. ปฏิฆสั
เนื้อหานี้พูดถึงการจําแนกตามในพระอภิธรรมมี 10 ประการ ได้แก่ กามราคสังโยชน์, ภวราคสังโยชน์, ปฏิฆสังโยชน์, มานสังโยชน์, ทิฏฐิสังโยชน์, สีลัพพตปรามาสสังโยชน์, วิจิกิจฉาสังโยชน์, อิสสาสังโยชน์, มัจฉริยสัง
ประเภทที่ 3 ของกรรม: ความหมายและผลกระทบ
61
ประเภทที่ 3 ของกรรม: ความหมายและผลกระทบ
ประเภทที่ 3 กรรมให้ผลตามหน้าที่ มี 4 อย่าง คือ 1) ชนกกรรม กรรมทำหน้าที่นำไปเกิด หรือส่งให้เกิดในกำเนิดต่าง ๆ เปรียบเสมือน มารดาของทารก ชนกกรรมนี้เป็นผลของอาจิณณกรรมบ้าง อาสันนกรรมบ้าง นางนม 2) อุปัตถั
ประเภทที่ 3 ของกรรมคือกรรมที่ให้ผลตามหน้าที่ มี 4 ประเภทหลักคือ ชนกกรรม, อุปัตถัมภกกรรม, อุปปีฬกกรรม และ อุปฆาตกกรรม ซึ่งแต่ละประเภทมีบทบาทสำคัญในกระบวนการเกิดใหม่และส่งผลต่อความเป็นอยู่ของบุคคล ตัวอย
กรรมและการเกิดในภพภูมิต่าง ๆ
70
กรรมและการเกิดในภพภูมิต่าง ๆ
ทว่าในมนุษย์โลกไม่พอรับบุญขนาดใหญ่ๆ ขนาดนี้ ก็ให้ไปเกิดในสวรรค์ชั้นจาตุมหาราช ชั้นดาวดึงส์ ชั้นยามาพิภพ ชั้นดุสิต ชั้นนิมมานรดีและชั้นปรนิมมิตวสวัตตี ให้เกิดในกายทิพย์ สูงขึ้นไป กายทิพย์ในชั้นจาตุมหาร
บทความนี้จะนำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับกรรมและผลกรรมที่มีต่อการเกิดในภพภูมิต่าง ๆ โดยจะกล่าวถึงประเภทของกรรม เป็นต้นว่า อกุศลกรรม, กามาวจรกุศลกรรม, รูปาวจรกุศลกรรม, และอรูปาวจรกุศลกรรม นอกจากนี้ยังอธิบายถึ
ความรู้ในทางพระพุทธศาสนาและจักรวาล
80
ความรู้ในทางพระพุทธศาสนาและจักรวาล
รงเพราะ แต่การที่เรายังไม่เห็นก็ไม่ได้หมายความว่า ภพภูมิเหล่านั้นจะเป็นสิ่งที่ไม่มีอยู่จริงเห ความรู้ในทางพระพุทธศาสนาเป็นความรู้ที่อาศัยเครื่องมือคือ ญาณทัสสนะ ที่เกิดจากการ ปฏิบัติธรรม การรู้เห็นนั้
บทความนี้สำรวจความรู้ในทางพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับการเห็นภพภูมิและจักรวาล โดยใช้เครื่องมือญาณทัสสนะซึ่งเกิดจากการปฏิบัติธรรม การเข้าถึงความรู้สูงสุดนี้จะนำไปสู่ความรู้แจ้งในพระธรรม และสามารถเชื่อมโยงกับว
ขันธ์ 5: ความหมายและธรรมชาติ
98
ขันธ์ 5: ความหมายและธรรมชาติ
บทที่ 5 ขันธ์ 5 ในบทเรียนนี้นักศึกษาจะได้เข้าสู่อารมณ์ของวิปัสสนาประการแรกคือ ขันธ์ 5 โดย การ ศึกษานี้จะเป็นการศึกษาในเชิงปริยัติ เพื่อให้เห็นและเข้าใจความหมาย ลักษณะของขันธ์ ว่าเป็นเช่นไร 5.1 ความหมา
บทนี้นำเสนอเกี่ยวกับขันธ์ 5 ซึ่งเป็นการศึกษาในเชิงปริยัติที่ช่วยให้เข้าใจความหมายและธรรมชาติของขันธ์ 5 ว่าเป็นกลุ่มกองแห่งรูปและนามที่ประกอบกันเป็นหน่วยเดียว สัตว์ทุกชนิดไม่ว่าจะเป็นมนุษย์หรือเทวดา ล้
รูปแบบและลักษณะของอาหาร
102
รูปแบบและลักษณะของอาหาร
อาหารรูป 1 คือ โอชาที่มีอยู่ในอาหาร ปริจเฉทรูป 1 คือ รูปที่กำหนดเทศะ ได้แก่ อากาศธาตุ ช่องว่างระหว่างรูปต่อรูป วิญญัติรูป 2 คือ รูปคือการเคลื่อนไหวให้รู้ความหมาย ได้แก่ 1. กายวิญญัติรูป ได้แก่ การเคลื
บทความนี้กล่าวถึงลักษณะของอาหารและรูปแบบต่างๆ ทั้งกายวิญญัติ รูปที่มีอาการ การเคลื่อนไหว การเจริญร่วมกัน หรือการเสื่อมโทรม โดยอธิบายถึงมหาภูตรูป 4 และความสัมพันธ์ระหว่างมันกับอุปทายรูป รวมถึงการแยกประ
การรู้และขันธ์ 5 ในพุทธศาสนา
105
การรู้และขันธ์ 5 ในพุทธศาสนา
1. รู้รูปโดยอาศัยตา เรียกว่า 2. รู้เสียงโดยอาศัยหู เรียกว่า จักขุวิญญาณ โสตวิญญาณ 3. รู้กลิ่นโดยอาศัยจมูก เรียกว่า ฆานวิญญาณ 4. รู้รสโดยอาศัยลิ้น เรียกว่า ชิวหาวิญญาณ 5. รู้สัมผัสโดยอาศัยกาย เรียกว่า
บทความนี้พูดถึงการรู้ว่าสิ่งต่างๆ ในโลกสามารถรับรู้ได้ด้วยอวัยวะต่างๆ เช่น ตา, หู, จมูก, ลิ้น และกาย และยัง อธิบายถึงขันธ์ 5 ที่ประกอบด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ โดยแบ่งขันธ์ออกเป็น 2 ประเภท
อายตนะและความรู้แจ้งในพระพุทธศาสนา
130
อายตนะและความรู้แจ้งในพระพุทธศาสนา
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสว่า “รูปของสัตว์ทั้งหลายย่อมทรุดโทรม” มีคำอธิบายใน อรรถกถาว่า เมื่อคนเราผ่านชีวิต อายุที่เพิ่มขึ้นย่อมนำมาสู่ความเสื่อมโทรมทางร่างกาย ปรากฏ ความแก่ชรามากขึ้นตามลำดับ จากผมดำเ
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงความเสื่อมโทรมของร่างกายตามอายุที่เพิ่มขึ้น และอธิบายถึงอายตนะ ในที่นี้หมายถึงการสัมผัสและการรับรู้ซึ่งเกิดจากการติดต่อกับสิ่งภายนอก มีการจำแนกอายตนะ 6 ประการ ได้แก่ รูป เสีย
กระบวนการรับรู้และวิญญาณ
131
กระบวนการรับรู้และวิญญาณ
1. จักขุ ตา เป็นแดนรับรู้รูป เกิดความรู้คือ จักขุวิญญาณ เห็น 2. . โสตะ หู เป็นแดนรับรู้เสียง เกิดความรู้คือ โสตวิญญาณ ได้ยิน 3. ฆานะ จมูก เป็นแดนรับรู้กลิ่น เกิดความรู้คือ ฆานวิญญาณ ได้กลิ่น 4. ชิวหา
การรับรู้เกิดจากการสัมผัสเมื่ออายตนะ อารมณ์ และวิญญาณมาบรรจบกัน โดยมีช่องทางต่างๆ ของอายตนะ เพื่อเสริมสร้างความรู้และความรู้สึกต่ออารมณ์ที่รับรู้ ซึ่งสามารถแยกออกเป็นระดับต่างๆ ซึ่งรวมถึงสุข ทุกข์ และ
Understanding the Different Levels of Hell in Buddhism
135
Understanding the Different Levels of Hell in Buddhism
มหาตาปนรกโน่น มหาตาปน่ะ ร้อนเหลือร้อน แต่ว่าหย่อนกว่าอเวจีหน่อยขึ้นมา ถ้าว่าไม่ถึงขนาดนั้นทำชั่วไม่ถึงขนาดนั้น หย่อนกว่ามหาตาปนรก ก็ไปอยู่ตาปนรก นั่น ก็ร้อนพอร้อน แต่ว่าร้อนหย่อนกว่านั้นขึ้นมาหน่อย หย
บทความนี้ศึกษาระดับต่าง ๆ ของนรกในความเชื่อของศาสนาพุทธ โดยแบ่งประเภทของนรกออกเป็น 8 ขุม และบริวารนรก รวมเป็น 456 ขุม ความชั่วที่กระทำจะดึงดูดให้ไปเกิดในอายตนะที่แตกต่างกัน เช่น นรก สัตว์เดรัจฉาน หรือ
มโนวิญญาณธาตุ: ความเข้าใจเกี่ยวกับจิตและอารมณ์
153
มโนวิญญาณธาตุ: ความเข้าใจเกี่ยวกับจิตและอารมณ์
6. มโนวิญญาณธาตุ เป็นนามธรรม มีหน้าที่รู้นึกคิดอารมณ์ต่าง ๆ องค์ธรรมได้แก่ จิต 76 หรือ 108 ดวง คือ โลภมูลจิต จิตอกุศลที่มีโลภะเป็นมูล 8 ดวง โทสมูลจิต จิตอกุศลที่มีโทสะเป็นมูล 2 ดวง โมหจิต จิตอกุศลที่ม
มโนวิญญาณธาตุเป็นนามธรรมที่มีหน้าที่ในการรู้คิดและอารมณ์ต่าง ๆ ซึ่งแบ่งประเภทจิตเป็นหลายกลุ่ม ได้แก่ โลภมูลจิต, โทสมูลจิต, โมหจิต และอีกมากมาย โดยเฉพาะจิตที่เกี่ยวข้องกับรูปฌานและอรูปฌาน ที่ช่วยให้มีก
ความเพียรและพัฒนาการทางจิตใจ
166
ความเพียรและพัฒนาการทางจิตใจ
ความเพียรในข้อนี้ คือ ความเพียร 4 ประการ ได้แก่ 1. สังวรปธาน เพียรระวังมิให้ความโลภ ความโกรธ ความหลง เกิดขึ้นในขันธ สันดานด้วยสีลสังวร ขันติสังวร วิริยสังวร สติสังวรและญาณสังวร 2. ปหานปธาน เพียรละกิเล
ความเพียรในทางพุทธศาสนาแบ่งออกเป็น 4 ประการ ได้แก่ สังวรปธาน, ปหานปธาน, ภาวนาปธาน, และอนุรักษ์ขนาปธาน ซึ่งการฝึกอบรมเหล่านี้มีจุดประสงค์เพื่อขัดเกลาจิตใจให้ดีขึ้น โดยมี 28 วิธีการปฏิบัติเพิ่มเติม เช่น
สัมมาทิฏฐิและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
169
สัมมาทิฏฐิและวิปัสสนาในพระพุทธศาสนา
10. สจจาภิสมย ได้ตรัสรู้อริยสัจ 4 11. • ปติฏฺฐาปน ยังใจให้เข้าถึงพระนิพพาน 19. ปัญญินทรีย์ มีหน้าที่คือ กิริยาที่รู้ชัด ความวิจัย ความเลือกสรร ฯลฯ ความไม่หลง ความวิจัยธรรม สัมมาทิฏฐิ ได้แก่ ปัญญาเจตสิ
เนื้อหาเกี่ยวกับสัมมาทิฏฐิ 6 ประการในพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นหลักการสำคัญในการช่วยให้ปัญญาและการเข้าใจในธรรมชาติของการกระทำและผลรวมทั้งทำให้สามารถเข้าถึงความธรรมรู้แจ้งในพระนิพพาน โดยแต่ละประเภทมีรายละเอ
ความเข้าใจอินทรีย์ 5 ในพระพุทธศาสนา
180
ความเข้าใจอินทรีย์ 5 ในพระพุทธศาสนา
เหล่านี้แล ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เพราะความที่อินทรีย์ 5 เหล่านี้แล อันบุคคลเจริญแล้ว กระทำ ให้มากแล้ว จึงหวังผลได้ 2 อย่าง อย่างใดอย่างหนึ่งคือ อรหัตผลในปัจจุบัน หรือเมื่อยังมีความ ถือมั่นเหลืออยู่ เป็น
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของอินทรีย์ 5 ที่เป็นพื้นฐานของการเจริญภาวนาในพระพุทธศาสนา และผลที่แตกต่างกันตามระดับของบุคคลผู้ปฏิบัติ จากพระอรหันต์ พระอนาคามี พระสกทาคามี จนถึงพระโสดาบัน โดยอ้างอิงพระธรรม
ความสำคัญของอริยสัจในพระพุทธศาสนา
187
ความสำคัญของอริยสัจในพระพุทธศาสนา
3. เป็นความจริงที่ทำบุคคลผู้เข้าถึงให้เป็นอริยชน แม้เดิมทีเดียวเป็นปุถุชน แต่เมื่อมา รู้แจ้งในอริยสัจ 4 ครบถ้วนบริบูรณ์ทุกประการแล้ว ย่อมแปรสภาพจากปุถุชนเป็นอริยชนไปทันที เหมือนคนจนเมื่อมีทรัพย์ขึ้นก็
เนื้อหาเกี่ยวกับการเข้าใจอริยสัจ 4 ว่ามีบทบาทสำคัญในการเปลี่ยนแปลงจากปุถุชนเป็นอริยชน โดยเมื่อรู้แจ้งแล้วจะทำให้สามารถกำจัดศัตรูภายในคือกิเลส และลดความขัดแย้งภายนอก แสดงให้เห็นถึงความสำคัญในการแสวงหาค
ความทุกข์และขันธ์ 5 ในพระพุทธศาสนา
191
ความทุกข์และขันธ์ 5 ในพระพุทธศาสนา
11. ยัมปิจฉัง น ลภติทุกข์ คือ ความปรารถนาสิ่งใดแล้ว ไม่ได้สิ่งนั้นสมปรารถนา ความทุกข์นี้แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ ทุกข์ประกอบในกาย ได้แก่ การที่บุคคลซึ่งประกอบอาชีพ ต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นกสิกรรม หรือ พาณิชยก
บทความนี้สำรวจและวิเคราะห์ความหมายของทุกข์ตามหลักพระพุทธศาสนา โดยแบ่งความทุกข์ออกเป็น 2 ประเภท คือ ทุกข์ที่เกิดจากร่างกาย เช่น การทำงานหนักแต่ไม่มีผลสำเร็จ และทุกข์ที่จิตใจ เช่น ความปรารถนาที่ไม่สมหวั